وکیل تهران

 «به منظور پاسداری از احکام اسلام و قانون اساسی از نظر عدم مغایرت مصوبات، مجلس شورای اسلامی با آنها، شورایی به نام شورای نگهبان با ترکیب زیر تشکیل می‌شود:

1. شش نفر از فقهای عادل و آگاه به مقتضیات زمان و مسائل روز. انتخاب این عده با مقام رهبری است.
2. شش نفر حقوقدان، در رشته‌های مختلف حقوقی، از میان حقوقدانان مسلمانی که به وسیله رئیس قوه قضاییه به مجلس شورای اسلامی معرف می‌شوند و با رای مجلس انتخاب می‌گردند.»

اعضای شورای نگهبان

اعضای شورای نگهبان مطابق قانون اساسی 12 نفر هستند که شش تن از آن ها حقوقدان و شش تن فقیه هستند. مطابق اصل نود و دوم قانون اساسی، اعضای شورای نگهبان برای مدت شش سال انتخاب می‌شوند ولی در نخستین دوره پس از گذشتن سه سال، نیمی از اعضای هر گروه به قید قرعه تغییر می‌یابند و اعضای تازه‌ای به جای آنها انتخاب می‌شوند. به دلیل ترکیب دوگانه ای که در شورای نگهبان وجود دارد شرایط هر دسته از اعضا متفاوت است. شرایط فقها برای عضویت در شورای نگهبان فقاهت، عدالت و آگاهی به مقتضیات زمان است. 

ادامه مطلب در:   شورای نگهبان چیست و چه وظایفی دارد؟

 «به منظور پاسداری از احکام اسلام و قانون اساسی از نظر عدم مغایرت مصوبات، مجلس شورای اسلامی با آنها، شورایی به نام شورای نگهبان با ترکیب زیر تشکیل می‌شود:

1. شش نفر از فقهای عادل و آگاه به مقتضیات زمان و مسائل روز. انتخاب این عده با مقام رهبری است.
2. شش نفر حقوقدان، در رشته‌های مختلف حقوقی، از میان حقوقدانان مسلمانی که به وسیله رئیس قوه قضاییه به مجلس شورای اسلامی معرف می‌شوند و با رای مجلس انتخاب می‌گردند.»

اعضای شورای نگهبان

اعضای شورای نگهبان مطابق قانون اساسی 12 نفر هستند که شش تن از آن ها حقوقدان و شش تن فقیه هستند. مطابق اصل نود و دوم قانون اساسی، اعضای شورای نگهبان برای مدت شش سال انتخاب می‌شوند ولی در نخستین دوره پس از گذشتن سه سال، نیمی از اعضای هر گروه به قید قرعه تغییر می‌یابند و اعضای تازه‌ای به جای آنها انتخاب می‌شوند. به دلیل ترکیب دوگانه ای که در شورای نگهبان وجود دارد شرایط هر دسته از اعضا متفاوت است. شرایط فقها برای عضویت در شورای نگهبان فقاهت، عدالت و آگاهی به مقتضیات زمان است. 

ادامه مطلب در:   شورای نگهبان چیست و چه وظایفی دارد؟

با توجه به نص ماده 426 ق.آ.د.م، اعاده دادرسی تنها نسبت به احکام انجام می شود. بنابراین قرارهای صادره از دادگاه چه قرار قاطع دعوا باشد و چه قرار شبه قاطع دعوا و یا اعدادی و مقدماتی، قابل اعاده دادرسی نیستند. همین امر یکی از وجوه تشابه اعاده دادرسی با واخواهی است.

 البته باید دقت داشت به استناد همان نص مزبور اعاده دادرسی فقط از احکام قطعیت یافته امکان پذیر است. در قانون سابق، اعاده دادرسی فقط نسبت به احکام قطعی امکان پذیر بود. یعنی احکامی که از دادگاه بدوی صادر شده اند و مورد تجدید نظر خواهی قرار گرفته اند و دادگاه تجدید نظر نسبت به آنها اتخاذ تصمیم نموده است. در حال حاضر علی رغم اینکه اصطلاح به کار رفته شده دقیق نمی باشد، باید پذیرفت علاوه بر احکامی که به صورت قطعی صادر شده اند، احکامی که از دادگاه بدوی به صورت قابل تجدید نظر صادر شده اند ولی در موعد مقرر مورد تجدید نظر قرار نگرفته اند، می توانند در صورت تحقق یکی از جهات اعاده دادرسی، مورد درخواست اعاده دادرسی قرار گیرند.

انواع اعاده دادرسی به استناد ماده 432 ق.آ.د.م، اعاده دادرسی مدنی به دو نوع اعاده دادرسی اصلی و اعاده دادرسی طاری تقسیم می شود.

اعاده دادرسی اصلی

 اعاده دادرسی اصلی در صورتی است که متقاضی اعاده دادرسی به طور مستقل آن را درخواست کند. یعنی نسبت به حکمی که اشتباه از دادگاه صادر شده بنا به جهات موجود برای اعاده دادرسی مستقلا درخواست اعاده دادرسی می نماید.

شرایط اعاده دادرسی اصلی

• الف- تحقق یکی از جهات اعاده دادرسی اصلی
• ب- رعایت مهلت های مقرر در قانون
• ج- تقدیم دادخواست اعاده دادرسی اصلی
• د- قطعیت حکم مورد درخواست اعاده دادرسی

ادامه مطلب در :   شورای نگهبان چیست و چه وظایفی دارد؟

با توجه به نص ماده 426 ق.آ.د.م، اعاده دادرسی تنها نسبت به احکام انجام می شود. بنابراین قرارهای صادره از دادگاه چه قرار قاطع دعوا باشد و چه قرار شبه قاطع دعوا و یا اعدادی و مقدماتی، قابل اعاده دادرسی نیستند. همین امر یکی از وجوه تشابه اعاده دادرسی با واخواهی است.

 البته باید دقت داشت به استناد همان نص مزبور اعاده دادرسی فقط از احکام قطعیت یافته امکان پذیر است. در قانون سابق، اعاده دادرسی فقط نسبت به احکام قطعی امکان پذیر بود. یعنی احکامی که از دادگاه بدوی صادر شده اند و مورد تجدید نظر خواهی قرار گرفته اند و دادگاه تجدید نظر نسبت به آنها اتخاذ تصمیم نموده است. در حال حاضر علی رغم اینکه اصطلاح به کار رفته شده دقیق نمی باشد، باید پذیرفت علاوه بر احکامی که به صورت قطعی صادر شده اند، احکامی که از دادگاه بدوی به صورت قابل تجدید نظر صادر شده اند ولی در موعد مقرر مورد تجدید نظر قرار نگرفته اند، می توانند در صورت تحقق یکی از جهات اعاده دادرسی، مورد درخواست اعاده دادرسی قرار گیرند.

انواع اعاده دادرسی به استناد ماده 432 ق.آ.د.م، اعاده دادرسی مدنی به دو نوع اعاده دادرسی اصلی و اعاده دادرسی طاری تقسیم می شود.

اعاده دادرسی اصلی

 اعاده دادرسی اصلی در صورتی است که متقاضی اعاده دادرسی به طور مستقل آن را درخواست کند. یعنی نسبت به حکمی که اشتباه از دادگاه صادر شده بنا به جهات موجود برای اعاده دادرسی مستقلا درخواست اعاده دادرسی می نماید.

شرایط اعاده دادرسی اصلی

• الف- تحقق یکی از جهات اعاده دادرسی اصلی
• ب- رعایت مهلت های مقرر در قانون
• ج- تقدیم دادخواست اعاده دادرسی اصلی
• د- قطعیت حکم مورد درخواست اعاده دادرسی

ادامه مطلب در :   شورای نگهبان چیست و چه وظایفی دارد؟

نحوه درخواست سازش

ماده 186 قانون مقرر می دارد: «هر کس می تواند در مورد هر ادعایی از دادگاه نخستین به طور کتبی درخواست نماید که طرف او را برای سازش دعوت کند» درخواست سازش می تواند توسط هر شخص اعم از حقیقی و حقوقی و حتی به دلالت اصل 139 قانون اساسی توسط اشخاص حقوقی موضوع حقوق عمومی هم مطرح شود.

درخواست سازش باید کتبی باشد؛ چون پیش از اقامه دعوای اصلی بوده و باید توسط مقام ارجاع کننده به شعبه ای ارجاع شود بر روی برگ دادخواست نوشته شده و در دفتر ثبت دادخواست های دفتر کل ثبت شود. درخواست به دلالت ماده 187 در دو نسخه تنظیم شود تا نسخه ای از آن به طرف ابلاغ شود. هزینه دادرسی سازش برابر هزینه دعاوی غیر مالی است.

سازش همچنین می تواند در دفترخانه اسناد رسمی نیز واقع شود. در صورتی که درخواست سازش از دفترخانه اسناد رسمی انجام گردد، اجرای آن نیز مانند اجرای مفاد اسناد رسمی خواهد بود. ولی سازش محقق در دادگاه ها به مانند احکام به موقع اجرا گذاشته می شوند.

مرجع صالح برای سازش

 درخواست سازش در صلاحیت دادگاه نخستین است. ولی قانونگذار محل دادگاه را مشخص نکرده است. البته به دلالت ماده 187 می توان دادگاه محل اقامتگاه خوانده را صالح دانست؛ ولی در هر حال صدور قرار رد درخواست با حتى قرار عدم صلاحیت به علت صالح نبودن دادگاه محل درخواست با توجه به اطلاق ماده 186 منتفی است. یعنی اینکه از هر دادگاه نخستین می توان درخواست سازش نمود اگرچه صلاحیت نداشته باشد. پس از رسیدن درخواست دادگاه، وقت رسیدگی را تعیین و طرفین را به ترتیبی که برای احراز خوانده مقرر است دعوت می نماید. تشریفات ابلاغ همان است که برای دادخواست مقرر است. (ماده187) ولی حتما باید در ابلاغ قید شود که مخاطب برای سازش دعوت می شود و ضمانت اجرای عدم قید، عدم رعایت تشریفات ابلاغ است که موجب بی اعتباری جلسه ای می شود که برای سازش تشکیل شده است.

ادامه مطلب در:     چگونگی درخواست سازش